21 marca w naszej szkole ekologicznie witaliśmy wiosnę. Była to okazja by zaprezentować społeczności szkolnej rezultaty przedsięwzięcia ekologicznego pod nazwą „Nasi sprzymierzeńcy z lasu i łąki”. Uczniowie biorący w nim udział wykonali domki dla jeży i owadów. Wykazali się przy tym dużą pomysłowością. Domki wykonane były z drewnianych desek lub płyty wiórowej. Zostaną ustawione w ogrodach przydomowych lub w pobliżu lasu. Uczniowie, realizujący to zadanie, dowiedzieli się też jak należy zamaskować i wymościć domki jeży, aby zwierzęta chętnie z nich korzystały.

Dlaczego wybraliśmy taki temat?

Jeż jest najlepszym naturalnym sprzymierzeńcem leśników w walce z groźnymi owadami i obok dzika najlepiej wspiera służby leśne na terenach, gdzie mamy do czynienia z zagrożonymi drzewostanami. W mieście często chronią się w ogrodach i parkach. Zjadają owady (np. mszyce), ich larwy i poczwarki, także ślimaki oraz myszy. Zwalczają też żmije zygzakowate. Wszystkie jeże są w Polsce pod ochroną.

Jest zwierzęciem towarzyskim, szybko przywiązuje się do człowieka pod warunkiem że ten nie robi mu, krzywdy. Jest aktywny o zmierzchu i w nocy. Natomiast w ciągu dnia chowa się w swojej kryjówce.

Jeże prowadzą nocny tryb życia – w dzień śpią, po zmroku żerują. Zimą zapadają w długi sen, ale wcześniej gromadzą pod skórą zapasy tłuszczu.

Oprócz naturalnych wrogów, którymi są pies, lis, borsuk czy kuna, największe zagrożenie stanowią dla niego koła samochodów. Nocne wędrówki, dość długie szczególnie w okresie godowym, kończą się śmiertelnie dla ok. 9 tys. jeży rocznie.

Jak zaprosić jeża do ogrodu?

Z pewnością nie zwabimy jeża do naszego ogrodu zbytnim porządkiem. Jeśli chcemy, aby ten zagościł u nas na dłużej, powinniśmy zostawić obszar nieskoszonej trawy, tak aby mógł się tam ukryć i mieć potencjalne skupisko swej żywności. Tam właśnie należy umieścić dla jeża domek.

W ogrodzie powinien znajdować się też domek dla owadów. Schronią się w nim przed deszczem,  złożą jajeczka lub będzie to bezpieczne miejsce dla poczwarek.

Często, kiedy myślimy o owadach w ogrodzie, pierwszym skojarzeniem są szkodniki, a kolejnym – walka z nimi. Jednak nie wszystkie owady w ogrodzie to szkodniki – wręcz przeciwnie, większość gatunków jest pożyteczna. Nie tylko nas żywią – zapylając rośliny i umożliwiając ich wytwarzanie owoców, ale także właśnie bronią nas przed szkodnikami i są sprzymierzeńcami w walce z nimi.

W naturalnych warunkach, niezachwianych przez ingerencję człowieka, panuje równowaga. Wszelkie problemy biorą się stąd, że przyrodę próbujemy poprawiać. Żeby w naszym ogrodzie zapanowała równowaga, powinniśmy pomóc pożytecznym owadom. Z tych najważniejszych można wymieć pszczoły – nie tylko miodne, ale przede wszystkim dzikie murarki, które w zapylaniu kwiatów są wydajniejsze niż pszczoły miodne, a do tego nie tworzą rojów i nie atakują ludzi. Równie pożyteczne w zapylaniu kwiatów są trzmiele.

Z kolei niedocenianym drapieżcą jest biedronka i złotook, żywiące się mszycami. Jednak wiele z nich ginie na skutek barbarzyńskiego zwyczaju wypalania łąk, inne tracą miejsca bytowania na skutek ocieplania domów styropianem czy oprysków. Problemem są też nasze zbyt zadbane ogrody, z niedostateczną ilością kwitnących i miododajnych roślin.

Domki takie mogą być dodatkową ozdobą ogrodu, a mali mieszkańcy odwdzięczą się nam w ciągu całego lata.

Przedsięwzięcie realizowaliśmy w ramach projektu Ekoszkoła 2019.

Opracowanie: Renata Błasiak